Wspomnienia

Dziś zebrało mi się na wspomnienia.
Nie pisałam jeszcze jak znaleźliśmy tu swoje miejsce.
Mając tylko 4 dni wolnego przyjechaliśmy w Bieszczady kupić ziemię. Krążyliśmy po drogach i bezdrożach Bieszczadu, pytaliśmy ludzi. Czasu było mało a nic z tego co było do kupienia nie pasowało mi.
Na drugi bodaj dzień dojechaliśmy tam gdzie kończyła się droga. Z naprzeciwka szło w naszą stronę dwóch zawianych mocno Panów. Maciek wystawił głowę przez okienko samochodu i zapytał o ziemię do kupienia i wtedy jeden z nich powiedział: w Lutowiskach Kozamaria ziemię sprzedaje. Spodobała mi się ta Kozamaria.
No to pojechaliśmy do Lutowisk.
Drzwi otworzył nam mały człowieczek, który na początek, kobiecym głosem ochrzanił nas, że nie wchodzimy tylko pukamy bez sensu. To była ona: Maria Koza.
Zaprowadziła nas na pole i pokazała: "od tych habaziów do tamtych wierzbów".
Z trudem powstrzymywałam się aby nie piszczeć ze szczęścia i zachwytu - nad tymi habaziami, nad widokiem!
Natychmiast wiedziałam, że to jest właśnie TO!
Pani Maria była maleńka, chuda, ubierała się po męsku. Była naszym dobrym duchem od początku i najlepszą sąsiadką.
Maciek w Bieszczady wyjechał pierwszy - ja sprzedawałam dom w Szczecinie, załatwiałam ostatnie sprawy. Planowaliśmy, że zanim wybudujemy dom będziemy mieszkać w samochodzie - mieliśmy takiego pół campingowego Dafa. Pani Maria powiedziała, że po jej trupie! Wzięła Maćka pod swój dach, obcego człowieka karmiła i opierała za jedne Bóg zapłać - przez cały miesiąc zanim nie kupiliśmy chaty Paraskewii.
W przerwach między swymi obowiązkami przychodziła mi pomagać, z nieodłącznym papierosem marki "Prymka" w ustach, bez zbędnych słów, choć nawet o to nie prosiłam. Zawsze dzieliła się z ludźmi tym co miała - a miała tak niewyobrażalnie mało!
Barwna była. Wyrazista. Silna, pracowała każdego dnia od świtu do zmierzchu. Klęła strasznie, piła jak chłop. Uczciwa do bólu i honorowa. Piękna w swej prostocie.
Kiedyś Pani z Warszawy miała do niej sprawę. Poprosiła mnie o pomoc w rozmowach. To wyglądało tak:
spotykamy Marię na drodze. Pani z Warszawy powoli, głośno i wyraźnie mówi: Dzień Dobry, Dobra Kobieto!
Koza Maria stanęła obok mnie i półgębkiem pyta: Pani Jadzia, co ona pier..li????
Albo: siedzimy kiedyś z Maćkiem w jej kuchni. Nagle przede mną postawiła talerz z ogromnym kawałkiem mięsa i ziemniakami. Kiedy odwróciła się próbowałam przełożyć mięso na Maćka talerz. Zobaczyła to i pyta co jest? No to Maciek: Jagoda nie je mięsa. Stała tak w tej kuchni, wrośnięta w osłupieniu w podłogę przez dłuższą chwilę. Wreszcie pyta: to co ona k..wa je?!!!!
Maciek do dziś wspomina jak zawiózł ją na targ w Sanoku a tu się okazało, że kupiła kilka prosiąt i kilkadziesiąt kur. To całe towarzystwo oszalałe ze strachu wieźli do Lutowisk. Wrzask, kwik - w samochodzie śmierdziało jeszcze przez miesiąc. Albo jak odbierali razem poród cielaka...
Przyjechała w Bieszczady jako mała dziewczynka ale nigdy nie była dalej niż w Ustrzykach Górnych. Chciałam jej pokazać Wetlinę, nie zdążyłam.
Zginęła dwa lata temu prawdziwie bieszczadzką śmiercią: szła do sklepu po flaszkę i przygniotły ją bale drewniane, które wysypały się z samochodu na zakręcie. Nie miała szans przeżyć.
Spłakaliśmy się z Maćkiem rzetelnie. Do dziś kiedy patrzę w stronę jej domu tak mi brak małej sylwetki uwijającej się wokół obejścia.
Mam nadzieję, że tam gdzie jest teraz, jest tak samo jak w Bieszczadach - kochała to miejsce trudne, okrutne i piękne. Mam nadzieję, że może odpocząć bo w jej życiu nie miała chwili wytchnienia. Ta piękna, prosta kobieta, której trzeba było tłumaczyć pisma urzędowe - była mądra - kierowała się sercem i dawała tak wiele.

*